TableSpace Management

Oracle verileri mantıksal olarak tablespace lerde fizinsek olarak datafile larda tutar. MSSQL de nasıl instance lar üzerinde database ler oluşturuluyor. Oracle' da da tablespace ler ile bu işlem yapılmaktadır..

TS kelimesinden anlaşılması gereken sabit/kalıcı, şema (schema) objelerinin tutulduğu tablespace dir.
Data dictionary özel bir tablespace olan system tablespace inde tutulur. Bir de 10 G ile birlikete gelen zorunlu yardımcı (mandatory auxilary) system table space vardır . Eğer eğer 10 G öncesi versiyondan migration yapılıyorsa bu auxilary ts in upgrade işleminden önce oluşturulması lazım.

Tablespace yapısı, veritabanının kontrol edilebilirliği ve bakım işlemleri açısından database adminlerin işlerini kolaylaştırmaktadır . Örneğin her departman için ayrı tablespace ve kullanıcı oluşturarak verileri arası ayrım sağlanabilir. (muhasebe_tbs,satis_tbs, hareket_tbs gibi). veri güncelleme departmandan departmana farklılık gözeteceğinden yedekleme bakım gibi işlerin zamanları farklı tarilere ayarlanabilir. Birinde olabilecek hata diğerlerini etlemeyecektir. Kullanıcılara hak verirken daha esnek ve kolay olacaktır. vs.

Temporary TS : Kullanıcı oturumu boyunca data tutar (sıralama, sort işlemleri vb). data file yerine temp file larda data tutar.

Undo TS : Okunan veri tutarlılığını sağlamak için kullanılır. Undo datalarını tutar ilerleyen bölümlerde anlatılacak.


TableSpace Türleri
1- Sytem tablespace : Database ile birlikte oluşturulur. Her VT için gereklidir. Data dictionary ve program parcalarını tutar.

2- Non-Sytem tablespace : DBA ler ve  kullanıcılar tarafından oluşturulan tablespacelerdir.



TS ler oluşturulurken extend lerin yönetimi için iki tür seçilebilir.

1-Dictionary Management TableSpaces (DM TS) :  Extend size yönetimi data dictionary tarafından yapılır. Tavsiye edilen bir TS değildir.


2- Localy Management TableSpaces (LM TS)     :  Extend size yönetimi lokal olarak yapılır. (BitMap tarafından). Default da bir TS oluşturulduğunda yönetim şekli verlmeze TS,  LM olarak oluşturulur.

            create tablespace test           
               D:\app\DataFiles\dataFile1'   // Burada tablespace yaratirken datafile yoluda gostererek, gos
           size 50MB                                   //terdigimiz yoldaki isimde bi datafile yaratilacaktir...
          Extent management LOCAL
         Uniform SIZE 128K ;

128K 'lık UNIFORM SIZE ile oluşturulan bu LM TS 'de
Database block size 2K ise
Her extent 64 database block size a tekabul eder.
Her 128K lık extent bir bit e tekabul eder. Bitlerin dolumu boşmu oldukları bitmap tarafından kontrol edilir.

Oracle'ın otomatik olarak yönetir. (AUTOALLOCATE option)64KB den başlayıp girilen verilerin büyüklüklerine göre Oracle otomatik olarak 64MB ye kadar değerler verebilir.

Veya biz belirleriz (UNIFORM option) SIZE parametresi ile miktar verilerek (KB,MB)

eğer girilmezse, Oracle  default değer olan 1MB atayacaktır.

Uniform size verilerek oluşturulan TS in sonradan UNIFORM size ı değiştirilemez.

TS deki tüm segmenlerin ortalama aynı boyutta olacağına ve aynı iktarlarda artış göstereceğini tahmin ediyorsanız uniform extent size kullanılabilir.
Extent boyutları performans açısından önemlidir örneğin : sorgulama ağırlıklı kullanılan segmentlerin extent size ını küçük tutarsanız performansını olumsuz yönde etekileyecektir. Extent size ı siz ayarlayacaksanız Oracle, TS in amacına göre  aşağıdaki değerleri tavsiye etmektedir.
64 KB small segments
1  MB medium segments
63 MB large segments
Oracle, eğer büyüme oranları bilinmiyorsa ve TS içindeki tüm segmenler aynı boyda olmadıkça  AUTOALLOCATE (Default da autoalocate gelir) i seçilmesini tavsiye eder.

BigFile TableSpace

10G ile gelen bir TS çeşitidir. Tek bir datafile a sahip olabilir çok büyük boyutları destekler, block size 8K ise 32 TB block size 32K ise 128 TB' a kadar datafile oluşturulabilir.
Fazla sayıda datafile a gereksinim duyulmaz bunun diğer bir faydası da CREATE DATABASE ve CREATE CONTROLFILE işlemleri sırasında başlangıç dosyasında (spfile/pfile) DB_FILES ve MAXDATAFILES parametrelerinde datafile bilgileri için kullanılacak SGA alanından fazla oranda kullanılmamasını sağlar. Bu cümle pek güzel olmadı kısaca SGA 'da datafile bilgileri ile ilgili alan kullanımı azalır desek daha iyi olacak.
Bigfile TS' ler ASM veya genişleyebilen disk mimarileri kullanılması amaçlanımıştır (RAID)
Büyük boyutlu dosyaları desteklemeyen işletim sistemlerinde önerilmez.
Disk bölüştürme (striping) özelliği olmayan yapılarda kullanılması önerilmez.

create bigfile tablespace musteri
D:\app\DataFiles\dataFile1'
size 100G

alter tablespace musteri resize 200G;
Boyutunu değiştirebiliriz
alter tablespace musteri autoextend on next 10G;
Otomatik büyümesini sağlayabiliriz

DBA_TABLESPACES
USER_TABLESPACES
V$TABLESPACE

Temprary TableSpace

Bilgileri oturum (session) süresince tutar yani geçicidir,sıralama (sort)işlemlerinde kullanılır indexleme ve kullanıcı sorgulamalarında. Her kullanıcıya bir temp TS atanır, ya oluşturulurken ya da sonradan değiştirilebilir (CREATE USER, ALTER USER).Kullanıcı oluşturma syntax ında belirtilmezse default temp TS atanır. Önerilen veritabanı oluşturulurken default temp TS in oluşturularak kullanıcılara atanmasının sağlanmasıdır. Kullanıclar bir temp TS' i ortak kullanabilir içerdiği bilgiler paylaşımlıdır. Temp TS'de kalıcı objeler oluşturulamaz bunun tek istisnası temprary table lardır bu tablonun satırları temprary TS de tutulur.
Eğer VT oluşturulurken defaul temp TS oluşturulmamışsa sorun değil sonradan oluşturup kullanıcılara atanabilir.
Oracle, verileri PGA'ya 64KB'lık yığınlar halinde yazar bu yüzden extent size uniform yapıp 64K katları şeklinde vermek performansı artıracatır. veri ambarlarında tavsiye edilen extent size 1 MB'dir.
Performansı artırmak için birden fazla temp TS oluşturup kullanıcılara paylaştırılabilinir.

• V$SORT_SEGMENT
• V$TEMPSEG_USAGE
• V$TEMPFILE
• V$DATAFILE
• DBA_TEMP_FILES
• DBA_DATA_FILES

view larından kullanım bilgileri sorgulanabilir.

create temporary tablespace developerstemp
D:\app\DataFiles\dataFile3'
size 50M ;

ALTER TABLESPACE syntax ı ile kalıcı (permanent) TS'leri temporary TS'lere çeviremez. Sadece datafile eklemek ve tempfile ı offline/online a almak için kullanılır.

alter tablespace developertemp
add tempfile '/u01/app/oracle/oradata/orcl/developertemp02.dbf'
size 50m;

alter tablespace developertemp tempfile offline;
alter tablespace developertemp tempfile online;
aşağıdaki sytaxlar da aynı işi görür.
alter database tempfile '/u01/app/oracle/oradata/orcl/developertemp02.dbf' offline;
alter database tempfile '/u01/app/oracle/oradata/orcl/developertemp02.dbf' online;

Burda dikkat edilmesi gereken, offline çekilen temporary TS değil , temporary TS'in datafile ı dır. v$tempfile statuleri görülebilir.

alter database tempfile '/u01/app/oracle/oradata/orcl/developertemp02.dbf' resize 100M;

iptak etmek ve datafile da silmek için:

alter database tempfile '/u01/app/oracle/oradata/orcl/developertemp02.dbf' drop including datafiles; 

İsim ve lokasyon değiştirme

1. TS offline a alınır.
2. İşletim sisteminden taşınır ve/veya ismi değiştirilir.
3. alter database rename file sytaxı ile control file güncellenir